TMMOB’dan İstanbul’da “Mimar, Mühendis ve Kent Plancılarının Dayanışma Günü” Açıklaması: “Mesleklerimiz Açlık ve Yoksulluk Hududu Altında Çalışmanın…
Haber: ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul Vilayet Uyum Konseyi (İKK), “19 Eylül Mimar, Mühendis ve Kent Plancılarının Dayanışma Günü” münasebetiyle Kadıköy İskelesi’nde açıklama yapıldı. İstanbul İKK Sekreteri Seyfettin Avcı, “Bir devrin en gözdesi olarak görülen mesleklerimiz; bugün diplomalı işsizliğin, garantisiz bir geleceğin, açlık ve yoksulluk hududu altında fiyatlarla çalışmanın sembolü haline getiriliyor. Bu koşullarda yaşamak hem insanlık hem meslek onurumuzu ayaklar altına alıyor” dedi.
TMMOB’nin davetiyle 19 Eylül 1979’daki iş bırakma hareketi nedeniyle her yıl bu tarih, “Mimar, Mühendis ve Kent Plancılarının Dayanışma Günü” olarak kutlanıyor. Ülkenin pek çok bölgesinde bugün açıklamalar yapılırken, İstanbul’da da TMMOB İKK’nin davetiyle mühendis ve mimarlar Kadıköy İskelesi’nde bir ortaya geldi. “Haklarımız ve geleceğimiz için haydi gayrete. Boşuna mı okuduk” yazılı pankart açılan açıklamada, “Direne direne kazanacağız” ve “Diplomalı işsiz olmayacağız” sloganları da atıldı. Ayrıyeten “Yeni mezun mühendis, mimar ve kent plancısı en az 18 ay iş arıyor”, “Asgari fiyata çalışıyoruz” ve “Mesleğimizi yapamıyoruz” yazılı dövizler de taşındı.
Hazırlanan ortak açıklamayı okuyan TMMOB İstanbul İKK Sekreteri Seyfettin Avcı, 1979’da yapılan iş bırakma aksiyonunun maden ocaklarından güç santrallerine, fabrikalardan şantiyelere, kamu kurumlarından limanlara kadar pek çok iş yerinde üretimin durmasını, teknik elemanların yaşadıkları sıkıntılara dikkat çekilmesini sağladığını belirtti.
“MESLEĞİMİZ SİSTEMATIK OLARAK DEĞERSİZLEŞTİRİLİYOR”
Avcı, şöyle konuştu:
“Bizler için 19 Eylül iş bırakma aksiyonu; ülkesi için düşünen, planlayan, üreten mühendis, mimar ve kent plancılarının kendi öz güçlerinin farkına vardığı tarihtir. 19 Eylül’ün mirasını yaşatmak için ilan ettiğimiz TMMOB Mühendis, Mimar ve Kent Plancıları Dayanışma Günümüz kutlu olsun. Maalesef dayanışma günümüze, coşkulu kutlamalar yerine yaşadığımız büyük meseleler damga vuruyor. İçerisinde bulunduğumuz mesleksel, ekonomik ve toplumsal şartlar bizlere ‘Boşuna mı okuduk’ sorusunu sorduruyor. Üzülerek görüyoruz ki, bugün geldiğimiz nokta hem bizler için hem halkımız için daha da güç şartlara davet çıkarıyor. İşsizlik, hayat pahalılığı, düşük fiyatlar, güvencesizlik, özlük hakları ve örgütlenme problemleri ülkemizde çalışan mühendis, mimar ve kent plancılarının hala en öncelikli meseleleri olmaya devam ediyor. Kamusal yatırımların ortadan kalkması, rant hırsının bilim ve tekniğin önüne geçmesi, sermayenin muhtaçlıklarının halkın muhtaçlıklarının önünde tutulması nedeniyle mesleğimiz sistematik olarak değersizleştiriliyor.
“TEK ADAMIN HİMAYESİNE GİRMİŞ TERTİPTE MESLEKTAŞLARIMIZ BİRÇOK SORUN İLE YÜZ YÜZE KALIYOR”
Bir periyodun en gözdesi olarak görülen mesleklerimiz; bugün diplomalı işsizliğin, teminatsız bir geleceğin, açlık ve yoksulluk hududu altında fiyatlarla çalışmanın sembolü haline getiriliyor. Bu kurallarda yaşamak hem insanlık hem meslek onurumuzu ayaklar altına alıyor. Genç meslektaşlarımız, kendilerini yetiştiren bu ülkeden, hayatlarından, ailelerinden vazgeçmek zorunda kalıyor. Her yeni günde onlarca genç, eğitimleri dışında bir alanda çalışmak, daha âlâ bir hayat yaşayabilme ihtimaline tutunarak yurt dışına gidiyor. Gençlerimiz göç ettikçe ülkemizin geleceğine dair umutlar da tek tek sönüyor. Meslek prestijimiz yerle bir edilirken özlük haklarımız da giderek budanıyor. Gerek kamuda gerek özel kesimde her türlü mühendislik, mimarlık ve kent planlama hizmetlerini, planlama, projelendirme, uygulama ve denetleme işlerini yürüten tüm meslektaşlarımızın şartlarda daha da zorlaşıyor. Tek adamın himayesine girmiş bir tertipte, kamu kurumlarında çalışan meslektaşlarımız siyasi baskı ve sürgün tehdidi altında, düşük fiyat, takım sorunu, özlük haklarının ihlal edilmesi, düşük ek göstergeler üzere birçok sorun ile yüz yüze kalıyor.
“İŞ YÜKÜ ARTARKEN İŞ RİSKİ DE BÜYÜYOR”
Güvencesiz-sözleşmeli istihdam modellerine yönelme, atamalarda liyakatin ortadan kalkması ve nihayet hukuksuz-keyfi ihraçlar üzere nedenlerle kamudaki teknik işçinin iş yükü artarken iş riski de giderek büyüyor. Özel dalda çalışan meslektaşlarımızın tamamına yakını yatırımların durması, projelerin iptal edilmesi, gerçek bölümün tıkanması üzere sıkıntılardan direkt etkileniyor. Mühendis, mimar ve plancılarının büyük çoğunluğu taban fiyata çalışıyor. İş bulamayanlar, meslek dışı alanlarda garsonluk, tezgahtarlık üzere işlerde çalışmaya mecbur kalıyor. Staj sorunu nedeniyle işe girişlerde ve deneyim süreçlerinde daha yolun başında çalışma hayatı tıkanıyor. İşsizlik, esnek çalışma, güvencesizlik, sıhhatsiz çalışma şartları ve gerçek fiyat kaybı üzere problemler özel kesimde çalışan tüm meslektaşlarımızı tehdit ediyor. Geldiğimiz noktada meselelerimizi tespit ederken tahlili de daima birlikte, dayanışmayla ve ortak akılla bulabileceğimizi biliyoruz.
“SORUNLARIMIZIN TAHLİLİNDE KAMUDAN VE TOPLUMDAN DAYANAK BEKLİYORUZ”
Bizler, TMMOB ve bağlı odalarımızdaki faaliyetlerimizle, kendi sıkıntılarımızın dışındaki toplum ve kamuyu ilgilendiren birçok sorunun tahlilinde efor harcıyoruz. Kentlerimizi, tabiatımızı ve hayat alanlarımızı rant ve talandan koruyoruz. Kamu ziyanı doğuracak, toplumun güvenliği ve sıhhatini tehlikeye atacak yanlış plan ve projeleri engellemeye, düzeltmeye, değiştirmeye çalışıyoruz. Afetler ile yıkılmayan, dirençli, sağlıklı, inançlı kentlerin inşa edilmesi için elimizden geleni yapıyoruz. Mesleklerimizin toplumsal ve kamusal tarafını unutmadan ısrarla, inatla bu çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yani kamu ve toplum için çok çalışıyoruz. Artık de kendi meselelerimizin tahlili konusunda kamudan ve toplumdan takviye bekliyoruz. Biliyoruz ki, bu ülkenin geleceği, onun için hiç durmadan aklın, bilimin ve tekniğin ışığında fedakarca çalışan mühendis, mimar ve kent plancılarına gereksinim duyuyor. Mesleğimiz için bu türlü kıymetli bir günde daima birlikte kararlı bir adım daha atarak öne çıkıyoruz ve tüm meslektaşlarımıza, işçi halkımıza bir davette bulunuyoruz. Gelin, haklarımız ve geleceğimiz için uğraşımızı büyütelim. Mühendis, mimar ve kent plancılar olarak meslek prestijimizin ayaklar altına müsaade etmeyelim.
“ÜLKEMİZ İÇİN TAŞIN ALTINA ELİMİZİ KOYMAKTAN ÇEKİNMİYORUZ”
Nasıl ki bu ülke kurulurken meslektaşlarımız oradaydı, bugün de Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girerken bir asır boyunca yaptıklarımızı sürdürmeye, aklın ve bilimin öğrettikleriyle ilerlemeye devam etme kararlılığındayız. Zira bizim meslek alanımız, toplumun ortak ömrünün üretimini ve devamlılığını sağlamaktadır. Bu yüzden biliyoruz ki meslek prestijimize, meslek sıkıntılarımıza ve tahliline sıkı sıkı tutunmak demek, ülkemizin ve toplumumuzun ortak geleceğine de tutunmak demektir. Bu şuur ve sorumlulukla hareket ediyor, tarihimizin her devrinde olduğu üzere bugün de bu sorumluluğu almaktan, ülkemiz ve halkımız için taşın altına elimizi koymaktan çekinmiyoruz. Bizler, mesleğimizi bilimden, üretimden ve toplumdan yana kullanan bir gayret geleneğinin sürdürücüsüyüz. Bu anlayışla TMMOB’nin bilim ve tekniği temel alan, kamu faydasını savunan, eşitlik, özgürlük ve demokrasiden yana halini muhafazaya devam edeceğiz. Ülkemizin ve meslektaşlarımızın dayanışmaya ve birlik içinde olmaya en fazla muhtaçlık duyduğu bu periyotta 19 Eylül Mühendis, Mimar ve Kent Plancıları Dayanışma Günü’nü çabamızı büyüterek kutluyoruz. Yaşasın TMMOB örgütlülüğü, yaşasın gayretimiz.”
EMİN KORAMAZ: MÜHENDİSLİĞİN, MİMARLIĞIN VE KENT PLANCILIĞININ İÇİ BOŞALTILDI
TMMOB İdare Heyeti Lideri Emin Koramaz da günün tarihî ehemmiyetine vurgu yaptı. Koramaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aradan 44 yıl geçti lakin biz mühendislerin, mimarların, kent plancılarının gündeminde değişen hiçbir şey yok. Bilakis, sıkıntılarımız katlanarak büyüdü. Bugün meslek uygulama alanlarımız özelleştirme uygulamalarıyla, tarımda liberalleşmeyle, mühendislik-mimarlık hizmetlerinin ticarileştirilmesiyle gün geçtikçe daraltıldı, daraltılmaya devam ediyor. Kamusal bir meslek olan mühendisliğin, mimarlığın ve kent plancılığının içi boşaltıldı. Bir sarsıntı coğrafyasında olan ülkemizde yapı kontrolü bile ticarileştirilerek sermaye şirketlerine bir pazar olarak sunuldu. Madenlerde, inşaatlarda, santrallerde her gün yeni bir iş faciasıyla, bir iş cinayetiyle karşılaşıyoruz. Yeni liberal sistemde iş güvenliği de ticarileştirildi ve iş güvenliği alanı hür bir iş faaliyet alanı sayılarak şirketlere devredildi. Mühendisler, mimarlar, kent plancıları büsbütün muhafazasız bırakıldı.
“ASGARİ FİYAT BELİRLEME YETKİMİZ İPTAL EDİLDİ”
TMMOB; mühendislerin, mimarların ve kent plancılarının anayasal örgütüdür. Arka arda yapılan birçok düzenlemeyle TMMOB’nin mesleksel kontrol yetkisi elinden alındı. Meslek alanlarını düzenleme yetkileri tırpanlandı. Taban fiyat belirleme yetkimiz kelamda yargı kararıyla, siyaset güdümlü yargı kararlarıyla iptal edildi. Toplumsal Güvenlik Kurumu’yla bir protokol yapmıştık. Bu protokole nazaran TMMOB her yıl taban fiyatı belirliyordu, Toplumsal Güvenlik Kurumu da hem vergi kaybını önlemek için hem prim kaybını önlemek için hem de mühendislik hizmetinin nitelikli bir biçimde verilmesi için iş yeri kontrollerinde TMMOB’nin verdiği taban fiyatları gözetiyordu. Bu protokol de evvel SGK tarafından tek taraflı olarak iptal edildi, sonra siyasi kısımların, sermaye odaklarının mahkemelere arka arda yaptıkları müracaatlarla yeniden siyaset güdümlü mahkemeler tarafından bizlerin minimum fiyat belirleme yetkisi elimizden alındı. Bugün özel kesimde çalışan fiyatlı mühendislerin tek desteği olan TMMOB’nin minimum fiyat belirlemesi ve protokol de iptal edilince tüm üyelerimiz o iş ömrünün azgın şartlarında büsbütün sermayenin israfına terk edildi.
“CUMHURİYETİN 100’ÜNCÜ YILINDA ÜLKENİN DÜŞÜRÜLDÜĞÜ BU DURUMA İSYAN EDİYORUZ”
Bu da yetmedi. Tüm alanlarda olduğu üzere istihdam yanı gözetilmeden, rastgele bir planlama yapılmadan Türkiye’nin dört bir tarafında açılan mühendislik, mimarlık fakülteleriyle mühendislerin, mimarların, kent plancılarının sayısı ülke muhtaçlıklarının çok üstüne çıkartıldı. Bir işsizler ordusu yaratıldı. Esnek, teminatsız çalışmaya, işsizliğe kapı aralandı. Bugün geldiğimiz noktada bu ülkede emeğiyle geçinen mühendisler, mimarlar, kent plancıları işsizlik tehdidiyle, fazla mesailerle, çalışma ömrünün her geçen gün daha da zorlaşmasıyla, emekçiler yer işlerini kaybetme rahatsızlığıyla yaşıyorlar. Tüm ülke halkı üzere, emeğiyle geçinen tüm kesitler üzere biz mühendisler, mimarlar ve kent plancıları da isyandayız. Cumhuriyetin 100’üncü yılında ülkenin düşürüldüğü bu duruma isyan ediyoruz. Boşuna mı okuduk diyoruz.”
