ABD’de Cumhuriyetçi Parti lider aday adaylarının ikinci münazarası daha çekişmeli geçti
NEW ABD’de 2024 başkanlık seçimleri için Cumhuriyetçi Partinin 7 aday adayı canlı yayında ikinci kez münazara için bir ortaya gelirken, program, birincisine nazaran daha sert tartışmalara sahne oldu.
Cumhuriyetçi Partiye yakın bir yayın siyasetine sahip Fox News’te canlı yayımlanan program, California’daki Ronald Reagon Başkanlık Kütüphanesi’nde gerçekleşti.
Katılımcıların Cumhuriyetçi Ulusal Komitesi (RNC) tarafından belirlendiği canlı yayın tartışmasına eski ABD Lider Yardımcısı Mike Pence, Florida Valisi Ron DeSantis, eski Güney Carolina Valisi ve ABD’nin 29. Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nikki Haley, eski New Jersey Valisi Chris Christie, Kuzey Dakota Valisi Dough Burgum, Güney Carolina Senatörü Tim Scott ve genç multimilyoner Vivek Ramaswamy katıldı.
Trump yeniden katılmadı
Başkanlık anketlerinde başka adaylara karşı açık orta üstünlüğünü koruyan eski ABD Lideri Donald Trump, birincisinde olduğu üzere, California’daki münazaraya da katılmadı.
Geçen ay birinci münazaranın yapıldığı saatte, Fox News’le ilişiği kesilen ünlü sunucu Tucker Carslon’la bir röportajı yayımlanan Trump, ikinci canlı yayının gerçekleştiği saatlerde ise Michigan’da kimi sendika üyeleriyle buluşmayı tercih etti.
Cumhuriyetçi partinin 7 aday adayı, Trump’ın münazaraya katılmamasını eleştirirken, bilhassa Chris Christie ve Ron DeSantes’in eski ABD Lideri’ne yüklendiği görüldü.
Yaklaşık iki saat süren canlı yayında Cumhuriyetçi Partinin lider aday adayları seçmenleri iç ve dış siyaset bahislerinde ikna etmeye çalıştı.
Christi’den Trump’a “Donald Duck” benzetmesi
Eski New Jersey Valisi Christie, ikinci tartışma programına da katılmamayı tercih eden Donald Trump’a yüklenirken, eski Başkan’a, “Bu gece burada değilsiniz zira sahneye çıkıp icraatlarınızı savunmaktan korkuyorsunuz.” diye seslendi.
“Bunu yapmaya devam ederseniz, burada kimse artık size Donald Trump demeyecek. Donald Duck diyecek.” sözlerini kullanan Christie, başşehir Washington’ın gündemindeki bütçe tartışmalarından ötürü da hem Trump’ı hem ABD Lideri Joe Biden’ı eleştirdi.
Florida Valisi DeSantis de Donald Trump’ı, hem tartışmaya katılmaması hem de “ülke bütçesine yüklediği borçlar” nedeniyle amaç aldı.
Meksika hududuna duvar örme konusunda Pence ile Christie ayrıştı
Eski New Jersey Valisi Christie, eski Lider Donald Trump’ın tüm hudut boyunca duvar öreceğini söylediği halde bu duvarın yalnızca 52 mil (yaklaşık 84 kilometre) uzunluğunda olduğunu söyledi.
Eski Lider Yardımcısı Pence, Christie’nin tersine, Trump-Pence idaresi devrinde Meksika hududuna “yüzlerce kilometrelik hudut duvarı inşa edildiğini” ve yasa dışı göçün ve sığınma istismarının “yüzde 90 oranında azaltıldığını” savundu.
Pence, “Sınırları olmayan bir ulus, ulus değildir ve ABD’nin güney hududunu teminat altına almak zorundayız. Nasıl yapılacağını biliyorum ve tekrar yapacağız.” diye ekledi.
Eski Güney Carolina Valisi Haley ise ABD Lideri Biden’ın hudut güvenliği siyasetini eleştirirken “Yalnızca göçmenlik sistemini düzelttiğimizde, sadece sonu garanti altına aldığımızda bu işe daha fazla para yatırmayı düşünmeliyiz. Paramız Amerikalıları inançta tutmak için olmalı. Biz bunu yapmıyoruz. Joe Biden bunu yapmıyor.” diye konuştu.
Cumhuriyetçi Partinin tek bayan aday adayı Haley, hudut güvenliği konusunda, sistemsiz göçmenleri “yakalayıp bırakmak yerine yakalayıp hudut dışı etme” seçeneğinin tercih edilmesi gerektiğini söyledi.
Haley ayrıyeten, yüksek enflasyon konusuna Biden’ın ekonomi siyasetlerini eleştirdi.
Haley ve Ramaswamy’nin TikTok münakaşası
Nikki Haley, iş insanı Vivek Ramaswamy’yi, Çinli bir şirketin sahibi olduğu ve ABD’lilerin özel bilgilerini çaldığı argüman edilen toplumsal medya uygulaması TikTok’u kullandığı için sert lisanla eleştirdi.
Kullanma münasebetinin, uygulamanın bildirisini genç seçmenlere yaymada sağladığı kolaylık olduğunu öne süren Ramaswamy, lider seçilmesi durumunda, 16 yaşın altındaki herkesi “bağımlılık yaratan toplumsal medyadan” men edeceğini söz etti.
Haley, rakibinin açıklamasına, “Seni her duyduğumda, kendimi biraz daha aptal hissediyorum.” formunda karşılık verdi.
Ayrıca, Güney Carolina Senatörü Scott da teşebbüsçü Vivek Ramaswamy’yi, geçmişte, Çin’de kurduğu bioteknoloji firması nedeniyle gaye aldı.
Ramaswamy, kelam konusu firmanın öteki Amerikan işletmeleriyle birlikte Çin pazarına girdiğini lakin kısa mühlet sonra ayrıldığını belirtti.
Eski Güney Carolina Valisi Haley, Ramaswamy’in şirketinin Çin’den çekilmesinin, başkanlığa aday olmasından kısa bir mühlet evvel gerçekleştiğine dikkat çekti.
Ukrayna konusunda adaylar farklı görüşleri savundu
Ukrayna- Rusya ortasındaki savaşla ilgili sorular Cumhuriyetçi adaylar ortasındaki görüş farklılıklarını ortaya koydu.
Pence ve Haley, ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı dayanağın daha fazla artırılması gerektiğini savunurken, Ramaswamy, Ukrayna’ya yapılacak maddi yardımların devamının “felaket” olacağını söyledi.
DeSantis ise yardım konusunda temkinli davranırken “(Ukrayna’ya) Açık çek vermeyeceğiz. ABD birliklerimiz olmayacak ve Avrupalılara yapmaları gerekeni yaptıracağız.” tabirlerini kullandı.
“Bizim ülkemiz de işgal ediliyor. Kendi bölgemizin bile denetimine sahip değiliz. Tüm bu öbür şeyler hakkında endişelenmeden evvel Amerikan halkını savunmak zorundayız.” diyen DeSanis, ABD’deki uyuşturucu özelliği olan fentanil hususundan kaynaklı vefatlar ile Meksikalı uyuşturucu kartelleriyle gayretin gereğine vurgu yaptı.
Senatör Scott da Ukrayna’ya yapılan para yardımlarının yüzde 90’ının “kredi olduğunu” ve bunun NATO müttefikleri tarafından gönderildiğini söylerken Christie ise Ukrayna’nın Rusya’ya verilmesi durumuna “sıranın Polonya’ya geleceğini” söz etti.
Öte yandan ABD medyası, Cumhuriyetçilerin ikinci canlı yayın münazaralarını “vasat” olarak değerlendirirken, Trump’ın tartışmalara katılmamakla yararlı çıktığı yorumlarına yer verdi.
