Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, canlı yayında gündemi kıymetlendirdi: (2)

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Zor vakitte güzel yönetilen ülkeler ön plana çıkabilirler. Bizim de güçlü bir liderliğimiz, deneyimli takımlarımız var. Bu sıkıntı vakitleri düzgün yönetirsek Türkiye olarak dünyadaki pozisyonu farklı bir yere taşıyacağız.” dedi.

Yılmaz, Habertürk ve BloombergHT ortak canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.

Dünya genelinde merkez bankalarının ekonomilerini korumak ve pandeminin tesirleriyle gayret için nakdî genişlemeye gittiğini belirten Yılmaz, “Dünyada olağan vakitlerde görmediğimiz mali siyasetlerin izlendiği bir periyot yaşandı fakat artık dünya da farklı periyoda girdi. Dezenflasyonist eğilimler güçlendi, istikrara dönük önlemlerin hakim hale geldiği yeni bir periyoda girmiş durumdayız. Bizde de her devrin muhtaçlıkları neyse o periyoda nazaran güncellenmeler yapmak çok doğal bir şey. Her devrin kendine ilişkin koşulları var, o kurallar içinde siyasetlerinizi kesinlikle güncellemek ve tesirli bir biçimde uygulamak zorundasınız.” tabirlerini kullandı.

Orta Vadeli Programların (OVP) yeni çıpaları olduğunu söyleyen Yılmaz, şöyle devam etti:

“Ama temel olan bu periyodun en olumlu tarafı mayıstaki seçimler. Siyasi istikrar olmadan ekonomik istikrar olmuyor, bu ikisi bir ortada gerçekleşiyor. Belirsizlik, iktisadın düşmanı, belirsizliğin olduğu yerde yatırım da öteki işler de olmuyor. Mayıs ayında belirsizlik ortadan kalktı, 5 yıllık bir pencere açıldı önümüze. En değerli şey bu. Artık bunu toplum olarak kıymetlendirmemiz lazım, biz buna Türkiye Yüzyılı diyoruz. Cumhuriyet’imizin 100. yılındayız, bu yüz yıllık birikim temelinde bu kazanımlarımızı koruyarak yeni bir yeni yüzyıla adım atıyoruz. Bu yeni devirde daha farklı bakmamız lazım. Bütün toplum kısımları için bunu söylüyorum.

Türkiye olarak tezli bir halde bu periyoda girmemiz lazım. Güç bir devirdeyiz fakat güç devirler birebir vakitte fırsatları getiren periyotlar, sıralamaları değiştiren periyotlar. Sıkıntı vakitte âlâ yönetilen ülkeler ön plana çıkabilirler. Bizim de güçlü bir liderliğimiz, deneyimli takımlarımız var. Bu güç vakitleri yeterli yönetirsek Türkiye olarak dünyadaki pozisyonu farklı bir yere taşıyacağız. OVP’de de bu sene birinci sefer 1 trilyon doları aşıyoruz, 2026’ya geldiğimizde de 1,3 trilyon doları aşıyoruz. Dünya Bankası sınıflandırmasına nazaran yüksek gelirli ülkeler ligine adım atmış oluyoruz. OVP’nin en kıymetli çıktılarından biri bu olacak.”

“Önemli olan cari istikrarınızı sürdürülebilir bir yapıda tutmak”

Rekabetçi kurla ilgili soruya Yılmaz, “Önemli olan cari istikrarınızı sürdürülebilir bir yapıda tutmak. OVP’de tasarruf dediğimiz hadise, kalkınmada olan bir ülkeyi ve biz şunu tercih ettik: Tasarruflarımızı artırarak, yatırımları daha fazla iç tasarrufla finanse edecek anlayışla hareket ettik. Bu, cari açığı sıfırlamıyor lakin yüzde 2’ler civarında kolay, sürdürülebilir hale getiriyor. Cari açık, sürdürülebilir kalkınmanın önünde bir kısıt olmaktan çıkacak.” karşılığını verdi.

500 ve 1000 liralık banknotların basılacağı argümanına ait Cevdet Yılmaz, bu türlü bir durumun kendi içlerinde kelam konusu olmadığını söyledi.

Emeklilerin artırım beklentisiyle ilgili soru üzerine Yılmaz, “Çalışmalar sürdürülüyor, ‘Emekliler için ne yapabiliriz?’ diye alternatiflere bakılıyor. Çok büyük bir sayıdan bahsediyoruz. 16 milyon emekli var. En küçük bir şeyin bile çok büyük tesirler oluştuğu bir alandan bahsediyoruz. Bu türlü bir alanla ilgili konuşurken çok dikkatli konuşmak gerekiyor. Maliyetleri, neler getirdiğini, bunun nasıl finanse edileceğini yeterli planlamak gerekiyor. Biz kurallarımızı sonuna kadar zorlayarak emeklimizin, çalışanlarımızın yanında olmaya uğraş ediyoruz. Etmeye de devam edeceğiz.” tabirlerini kullandı.

Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Avrupa Birliği ile ilgili süreçlere ait açıklamalarına yönelik soruya da şu cevabı verdi:

“Cumhurbaşkanı’mız, NATO Tepesi’nde farklı çıkış yaptı. ‘Siz, (NATO’ya filanca ülke girsin) diyorsunuz fakat bizi de 50 yıldır Avrupa kapısında bekletiyorsunuz.’ üzere yeni bir denklem kurdu. Bunun da çok yararlı sonuçları oldu. AB’nin genişlemeden sorumlu yetkilisiyle görüştüm. Çok da olumlu gelişme oldu. Çeşitli başlıkları değerlendirdik. Bir tanesi Gümrük Birliği’nin güncellenmesi. Bizim şu anki Gümrük Birliğimiz yalnızca sanayi eserlerini kapsayan, öteki alanları kapsamayan bir Gümrük Birliği. Bunu genişletmek, modernize etmekle ilgili çalışmalar başlayacak. ‘Bir süreç başladı.’ diyebiliriz. Zati iki tarafta da özel bölüm bunu destekliyor. Avrupa Birliği’nin de buna çok muhtaçlığı var, objektif baktığınızda iki tarafın da menfaatine olan bir şey. Asıl sorun şu, birtakım üye ülkeler kendi ülke menfaatlerini AB üzerinden sağlama peşindeler. Türkiye’ye dönük negatif tavır sergiliyorlar. Avrupa Birliği kurumlarını da berbata kullanıyorlar. Avrupa’da yükselen yabancı düşmanlığı, içe kapanma, çok sağın yükselişi. AB Parlamento seçimleri var gelecek yıl. Yüksek sesle konuşmak istemedikleri bir periyot lakin bir taraftan elbette devam edecek.”

Vize serbestisiyle ilgili süreçte somut bir adımın atılıp atılmayacağı sorusu üzerine Yılmaz, “Nihai amacımız vize serbestisi lakin AB, kısa vadede vize kolaylaştırması konusunda adımlar atılacağını söylüyor. İş dünyası, öğrenciler üzere belirli kesitleri kolaylıklardan istifade ettirme, bir taraftan vize serbestisi çalışmalarını sürdürme. Vize serbestisinde karşılıklı çerçeve var. AB’nin de bizim de eksikliğimiz var. O süreç bir taraftan devam edecek. Vize kolaylaştırması, vize serbestisinin alternatifi değil. Orta süreçteki adım, o denli kıymetlendirebiliriz. Bu adımları atıp vize serbestisine dönük daha orta vadeli çalışmaları devam ettirmek, temel perspektif bu.” değerlendirmesinde bulundu.

“Suyu geçirdiğimiz üzere denizin altından çift çizgili güç transferini sağlayacağız”

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yapılan çalışmalara ait de bilgi veren Yılmaz, Kıbrıs işlerinden sorumlu olduğunu hatırlattı.

“Ercan Havalimanı’nı açtık, denizin altından su götürmüştük.” diyen Yılmaz, şunları lisana getirdi:

“Şimdi içme suyunu aşağı üst bitirdik, sulamasına geçildi. Güzelyurt-Mesarya ovalarının sulamaları var. Kıbrıs, su konusunda çok önemli zahmetler yaşayan bir ülke. Münasebetiyle Tarım ve Orman Bakanlığımız, Devlet Su İşleri ve KKTC yetkilileriyle bir master plan çalışması başlatıyoruz. Bir taraftan da kablo. Suyu geçirdiğimiz üzere denizin altından çift çizgili güç transferi sağlayacak enterkonnekte dediğimiz yapıya müsaade verecek proje çalışıyoruz. Fizibilite çalışmalarını başlattık. Bir mutabakat zaptı imzaladık. Bu da en az su projesi kadar değerli.

KKTC’ye güç manasında arz güvenliği oluşturacak. Oradaki yenilenebilir gücün Türkiye’de kullanımına imkan verecek. Cumhurbaşkanı Sayın Ersin Tatar da ‘Rum kısmı isterse onlarla da paylaşabiliriz.’ dedi. Türkiye kanalıyla KKTC ve Rum kesiti, bütün ada Avrupa’ya kadar enterkonnekte sisteme bağlanmış olacak. Bu, çok hoş bir şey ancak buna da siyasi muhalefeti göreceğiz. Rum kesitinde ve KKTC’yi dışlayıcı yaklaşımlar maalesef devam edecek.”

KKTC’deki Pile-Yiğitler yol çalışmasında nasıl bir yol izleneceğine ait soruya Yılmaz, “Oradaki temel muhatap KKTC ve insani bir problem. Birebir köyde hem Kıbrıslı Türkler hem de Rumlar bir ortada yaşıyor. Rum kesitine yol yapılmış, Kıbrıs Türkü olanlar da maalesef bu bahta sahip değiller. KKTC’nin yapmaya çalıştığı, insanını daha rahat halde kentlere ulaştıracak yol projesi. Buna itiraz edilmesini gerçek bulmuyoruz, ikili standart olarak görüyoruz. Burada yapılması gereken insanların gereksinimlerini karşılayacağı altyapıları muhakkak bir mutabakatla oluşturmak. Köylülerin, Kıbrıs Türklerinin ülkelerine rahat gidip gelmelerine imkan verecek altyapı oluşturulacak. KKTC’de yol o denli ya da bu türlü bitecek.” cevabını verdi.

Rusya’nın KKTC’de temsilcilik açması

Rusya’nın KKTC’de temsilcilik açma kararının olumlu bir durum olduğunu belirten Cevdet Yılmaz, “Süreçteki gelişmeleri görmemiz gerekiyor, olumlu bir durum ve giderek farklı artmasını temenni ediyorum. KKTC, Azerbaycan’da kültürel bir aktiflik yapacak, orada da Sayın Aliyev’in katılacağını biliyorum. Bunlar değerli adımlar ve iletiler.” dedi.

AB ile göçmen sorununa ait soru üzerine Yılmaz, şunları tabir etti:

“AB ile Türkiye ortasında son devirlerde objektif baktığınızda ortak menfaatler genişlemiş durumda. Bilhassa Rusya-Ukrayna Savaşı’nda çok daha bariz hale geldi. Avrupa’nın güç güvenliğini Türkiyesiz düşünemezsiniz. Terörle çaba, göç sıkıntıları, ticaret alanlarında Türkiye ile Avrupa ortasında ortak çıkarlar var. Akademik dünyalar ortasındaki bağlantılardan tutun, gençlik programlarına kadar birçok ilgimiz var. Hasebiyle Türkiye, Avrupa’nın doğal bir kesimi aslında. Avrupa’da son periyotlarda dışlayıcı siyasetin güçlendiğini görüyoruz. Bu, Avrupa’nın kendi geleceği açısından da telaş verici. İki Avrupa var, birinci Avrupa, Kopenhag Kriterleri, insan hakları, özgür piyasa. Bu, hoş bir Avrupa. Buna kim hayır diyebilir? İkinci Avrupa var. Daha dar bakan, içine kapanan, kimlik siyasetinin öne çıktığı, yabancı düşmanlığının, ırkçılığın yer yer kabarması. Kutsal kitabımıza yapılanları gördük. Bu, açık provokasyon, nefret kabahati. İnanırsınız, inanmazsınız ancak bu, açık provokasyon. AB’nin kendi içinde tartışması gereken çok şey var.”

Son periyotlarda AB ile Türkiye ortasında ortak menfaatlerin arttığını düşündüğünü lisana getiren Yılmaz, “Bunun üzerinden de gerçekçi bir formda Türkiye’nin de Avrupa’nın da siyasal gerçekliklerine uygun bir formda karşılıklı adımlar atabiliriz. Bu, bir süreç. Sonuçta tam üyelik müzakereleri yapıyoruz. Uzun vadeli vizyonumuzu kaybetmeden yapıyoruz. Mevcut siyasal gerçekleri görmek durumundayız. Başımızı kuma gömemeyiz. Avrupa’nın durumu, Türkiye’ye ait tutumlar, birtakım üye ülkelerin AB alakalarını bloke etme gayretleri ortada. Bu gerçeklikte yürümek zorundayız. Yalnızca devletler ortası müzakereler olmamalı, iş dünyaları, sivil toplum, akademik dünya, medya, farklı kanallarla bu etkileşimi artırmamız lazım. Avrupa’nın Türkiye’ye bakışının, terör örgütlerinin algıları üzerinden görülmemesini sağlamak lazım.” değerlendirmesinde bulundu.

İsveç’in NATO üyeliği konusunda TBMM açıldığında bir gelişme olup olmayacağının sorulması üzerine Yılmaz, “İsveç’in NATO üyeliğiyle ilgili belirli çerçeve oluştu, Vilnius’taki görüşmelerde mutabakat sağlandı. Birtakım durumlar ortaya kondu lakin Türkiye’nin istediklerini somut olarak alması, alanda görmesi çok kıymetli. Burada bizim bir kamuoyumuz var. Batı dünyasında kongreler, meclisler varsa bizim de Gazi Meclisimiz var. Münasebetiyle Meclisimiz, bu değerlendirmeyi yapacaktır. Demokratik bir ülkedeyiz. Onunla ilgili bağlayıcı kelam söylememiz hakikat olmaz.” formunda konuştu.

Terörle mücadele

Terörle gayrette Türkiye’nin muazzam muvaffakiyet gösterdiğini söyleyen Cevdet Yılmaz, hudut ötesinde DEAŞ, içeride de FETÖ ve PKK üzere örgütlerle gayret edildiğini vurguladı.

“Her biri bir ülkeyi istikrarsızlaştırmaya yetecek üç terör örgütüyle eş vakitte çaba etti Türkiye ve bunu başardı.” diyen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, şunları tabir etti:

“Dışarıda DEAŞ’a önemli kayıplar verdirdi, içeride FETÖ yapılanmasını tasfiye etti ve hala uğraşımız devam ediyor. Bir taraftan da tekrar hudutlarımız içerisinde PKK’yı marjinalize edecek ölçüde büyük bir muvaffakiyet sağlandı. Çaba elbette bitmedi ancak seviye olarak baktığınızda büyük bir muvaffakiyet oldu. Bu da Türkiye’de itimat ve huzur ortamını güzelleştirdi. Terörden en büyük kaybı da Doğu ve Güneydoğu’da yaşayan Kürt vatandaşlarımız gördüler. Terörün olduğu yerde ne sermaye durur ne nitelikli insan durur. Göç olur, nitelikli insan kalmaz. Huzurun, inancın oluşturduğu ortam tüm Türkiye’ye yarar üretiyor, bölgede yaşayan beşerler için huzur üretiyor. Özel yatırımlar artmaya başladı. Diyarbakır’da, Urfa’da, Mardin’de turizm canlandı. Daha nitelikli insan gücü ve sermaye gitmeye başladı. Teröre karşın kamu yatırımlarından hiç taviz vermedik. Geldiler, bombaladılar ancak biz devam ettik. Artık Doğu ve Güneydoğu’da özel bölüm vakti. Yatırımların artması lazım.”

“Konut arzının arttığını göreceğiz”

Barınma sorunu ve kira artışlarına ait bir düzenleme olup olmadığına ait soru üzerine Cevdet Yılmaz, bu bahiste kimi yasal sınırlamalar getirdiklerini hatırlattı.

“Bir taraftan konut arzını artırmak gerekiyor.” diyen Yılmaz, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bir taraftan sınırlamalar getirdik. Örneğin ‘Yarısı Benden’ programı açıklandı. Bütçeye 78 milyar lira ayrıldı, önümüzdeki devirlerde meselelerini çözmüş olanlardan, buralarda birtakım çalışmalar yapacağız. Mahallî idarelerle daha fazla arz üretmeye dönük gayret içinde olacağız. Konut arzını belirli bir noktaya taşımak durumundayız. Burada en kıymetli sorun arzı artırmak diye düşünüyorum. Uygun maliyetlerle bugünkü demografimize de uygun kurallarla konut arzını önümüzdeki devirde daha fazla artırmak durumundayız. Burada yeni çalışmalar yapılıyor. Yeni prosedürler, yeni yaklaşımlar. Bilhassa arsa üretme, kamu-özel işbirliği üzerinde ilgili kurumlarımız baş yoruyorlar. Önümüzdeki devirde konut arzının arttığını göreceğiz.

Bir taraftan sarsıntı konutları zati arzı arttırıyor öbür taraftan toplumsal konut programları var. Buralara da muhakkak emlak tahsis edilmiş durumda. Belediyelere burada çok iş düşüyor. Anadolu’da endüstriyi daha fazla geliştirmemiz lazım.”

(Bitti)