İsrail-Filistin’deki gelişmelere dünyadan yansıları derleyerek yayımlıyoruz

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın abluka altındaki Gazze Şeridi’nden İsrail’e dün başlattığı hücumun akabinde Türkiye ve kimi ülkeler, itidal daveti yaparken Batı ülkeleri, İsrail’e takviye veren açıklamalarda bulundu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile telefonda görüştü.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran Fidan, mevkidaşı Blinken ile telefon görüşmesinde İsrail-Filistin’de yaşanan gelişmeleri ele aldı.

İsrail-Filistin’deki olaylarla ilgili itidal çağrısı

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığının X hesabından İsrail ve Filistin’e tansiyonu düşürmeleri daveti yapılarak, “İsrail-Filistin çatışma bölgesinde sivillere yönelik şiddeti kınıyoruz. Hem İsrail’de hem de Gazze Şeridi’nde çok sayıda sivilin trajik biçimde hayatını kaybetmesinden ötürü taziyelerimizi iletiyoruz. Durumun hemen düşürülmesi davetinde bulunuyoruz.” tabirleri kullanıldı.

KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, İsrail’deki hücumlar sonrası gelişmeleri büyük ıstırap ve telaşla izlediklerini belirterek, ilgili tarafları sağduyulu davranmaya çağırdı.

KKTC Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya nazaran Tatar, Kıbrıs Türk halkının, her türlü terör hareketine karşı olduğunu vurgulayarak, bilhassa sivilleri amaç alan silahlı hücumların tasvip edilmesinin mümkün olmadığını bildirdi.

Yıllardır bölgenin kanayan yarası İsrail-Filistin sıkıntısının, Kıbrıs’ta 1974’te Memnun Barış Harekatı ile sağlanan barış ve huzur ortamının ne kadar kıymetli olduğunu bir defa daha ortaya koyduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, ana vatan Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte her vakit bölgesel ve global problemlerin diyalog yoluyla çözülmesini desteklediklerine dikkati çekti.

Bölgedeki güçlü devlet Türkiye’nin çatışma sürecinin barış yoluyla tahliline katkı sağlayabileceğini belirten Tatar, ilgili tarafların, savaşların kazananının olmadığı gerçeğiyle hareket etmeleri gerektiğini vurguladı.

Tatar, “Çatışmalarda sivil can kayıpları yaşanıyor. Bir an evvel bunun önüne geçilmesi ve sorunun müzakere yoluyla çözümlenmesi gerekiyor.” tabirini kullandı.

Güney Afrika Cumhuriyeti Memleketler arası Bağlar ve İşbirliği Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Yaşanan yeni çatışmalar, Filistin topraklarının yasa dışı işgalinin devam etmesin ve yerleşim yerlerinin genişletilmesinden, Mescid-i Aksa’ya ve Hristiyan kutsal yerlerine saygısızlıktan ve Filistin halkına yönelik devam eden baskıdan kaynaklandı.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, Güney Afrika’nın, “uluslararası kabul görmüş 1967 sonları içinde, başşehri Doğu Kudüs olan, İsrail ile barış içinde yan yana var olan Filistin devletinin kurulması amacında” olduğu vurgulandı.

Uluslararası toplumun bölgede barışın sağlanması için sorumluluk alıp harekete geçmesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, “Şiddet, cinayet, mahpus, zorla yer değiştirmeler, yasa dışı yerleşim yerlerinin kurulması ve Gazze’de devam eden kuşatma, çatışmanın tahliline yardımcı olmuyor.” sözleri kullanıldı.

Açıklamada, Filistin sonlarının belirlenmesi, Kudüs’ün statüsü, siyasi tutukluların hür bırakılması üzere öncelikli hususların tahliline ehemmiyet verilmesi gerektiği kaydedilerek, İsrail’in artan tansiyon, şiddet ve istikrarsızlıktan çıkarlı çıkamayacağı belirtildi.

Sudan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “işgal altındaki Filistin’de yaşanan tehlikeli gelişmelerin” kaygıyla takip edildiği bildirildi.

Bu mevzunun memleketler arası yasal kararlara uygun çözülmesi ve Filistin halkının kendi bahtlarını tayin etme ve bağımsız devlet kurma yetkisine sahip olmaları gerektiği vurgulanan açıklamada, iki devletli tahlil konusunda rastgele bir ilerleme kaydedilmemesi de dahil olmak üzere Filistin sorununa milletlerarası ilginin azalmasının, bölgede şiddetin ve tansiyonun sürmesine yol açtığına işaret edildi.

Açıklamada, dün yaşananların bu sıkıntıya tahlil bulunamamasının, bölgeyi büyük bedeller ödenerek yeni bir istikrarsızlık devrine sürükleyeceğini doğruladığına işaret edilerek, “Sudan, Filistin halkının bağımsız devlet kurma yasal haklarına verdiği takviyesi yineliyor. Günahsız sivillerin korunması davetinde bulunuyor.” sözleri kullanıldı.

Pakistan Cumhurbaşkanı Arif Alvi, Filistin ile İsrail ortasında tırmanan şiddetin son derece rahatsız edici olduğunu belirterek, daha fazla kan dökülmemesi ve can kaybı yaşanmaması için taraflara itidal davetinde bulundu.

Afrika Birliği (AfB), İsrail ablukası altındaki Gazze Şeridi’nde ve işgal altında tutulan Batı Şeria’daki taarruzlar sonrası giderek tırmanan tansiyonun sonlandırılması ve taraflara müzakere daveti yaptı.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Filistin ile İsrail ortasında tansiyonun ve şiddetin artmasından “derin tasa duyulduğu” belirtilerek, “Tüm ilgili tarafları sükunet ve itidalle hareket etmeye, sivillerin korunması için çatışmalara derhal son vererek durumu daha berbata götürmekten kaçınmaya çağırıyoruz.” tabiri kullanıldı.

Libya ve Fas, milletlerarası topluma İsrail’in ihlallerine son verilmesi ve kanlı çatışmanın durdurulması davetinde bulundu.

Libya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Filistinlilere eziyetler, Mescid-i Aksa’ya yönelik ihlaller ve Yahudi yerleşim ünitelerinin inşasına karşılık Filistin direnişinin yansısının sonuçlarından İsrail’in sorumlu olduğu” belirtildi.

Açıklamada, memleketler arası topluma İsrail’in ihlallerine son verilmesi ve kanlı çatışmanın durdurulması daveti yapıldı.

Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Gazze Şeridi’nde berbata giden durumla ilgili derin kaygı duyulduğu ve hangi taraf olursa olsun sivillerin gaye alınmasının kınandığı kaydedildi.

Açıklamada, daha evvel de siyasi çıkmazın bölgedeki barış üzerindeki tesirleri ve bunun sonucunda tansiyonun artabileceği konusunda milletlerarası topluma ikazda bulunulduğu hatırlatıldı.

İsrail’e dayanak açıklamaları

İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X platformunda, üzerine İsrail bayrağı yansıtılmış Başbakanlık binasının fotoğrafıyla paylaşım yaptı.

Tajani, “Az evvel ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Almanya, Fransa, İngiltere ile AB’den öbür mevkidaşlarımla görüştüm. Hükümet olarak, Orta Doğu’daki durumu tasayla takip ediyoruz ve müttefiklerimizle yakın temas halindeyiz. Çatışmanın tırmanmasını önlemek için çalışıyoruz. İsrail’in var olma hakkı var.” sözlerini kullandı.

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, X toplumsal medya platformundan yaptığı açıklamada, “Bugün İsrailli, Filistinli, Mısırlı ve Ürdünlü mevkidaşlarımla görüştüm. Hiçbir şey terörü yasallaştıramaz.” sözlerini kullandı.

Japonya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “bir dizi roketin fırlatılması ve Gazze Şeridi’nden İsrail topraklarına sızılmasının” şiddetle kınandığı belirtilerek, hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı dileğinde bulunuldu.

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, “Avustralya, bu devirde dostumuz İsrail’in yanındadır. Hamas’ın İsrail’e ve sivillere yönelik ayrım gözetmeyen ve iğrenç ataklarını kınıyoruz. İsrail’in kendini savunma hakkını tanıyoruz.” sözlerini kullandı.

Singapur Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Singapur, Gazze’den İsrail’e gerçekleştirilen ve çok sayıda saf sivilin vefatına ve yaralanmasına yol açan roket ve terör taarruzlarını şiddetle kınamaktadır.” tabirlerine yer verilerek, şiddete son verilmesi daveti yapıldı.

Latin Amerika ülkelerinden İsrail-Filistin’deki gelişmelere tepkiler

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, X’den yaptığı paylaşımda, İsrail’in Filistin’e yönelik işgalinin son bulmasını istedi.

Brezilya Devlet Lideri Luiz Inacio Lula da Silva, X hesabındaki paylaşımında İsrailli sivillere yapılan ataklar karşısında “şok” olduğunu bildirerek, terörün her türlüsünü reddettiklerinin altını bir kere daha çizmek istediklerini belirtti.

Lula da Silva, taraflar ortasındaki çatışmanın daha da tırmanmasının önlenmesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Kuruluna davette bulundu.

Arjantin Devlet Lideri Alberto Fernandez, X hesabında, “İsrail Devleti’ne karşı işlenen yabanî terör saldırısını güçlü formda kınadığımı tabir etmek istiyorum. Bu güç vakitte İsrail’e insani yardıma hazırız.” değerlendirmesinde bulunduğu paylaşım yaptı.

Şili Dışişleri Bakanı Alverto Van Klaveren de X toplumsal medya hesabında, İsrail’e yönelik “terör” akınlarını büyük kaygıyla takip ettiklerini belirterek, şiddetin durdurulmasını istedi.

Meksika Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Hamas’ın saldırısı kınanarak İsrail halkına ve ailelere taziye dilekleri paylaşıldı.

Uruguay, Paraguay, Ekvador ve Peru’dan yapılan açıklamalarda da İsrail’e dayanak verilerek Hamas’ın hareketleri kınandı.

Bolivya Dışişleri Bakanlığının açıklamasında ise hemen barışa dönülmesinin ehemmiyetine işaret edilerek, insan haklarının korunması davetinde bulunuldu.

BM Güvenlik Kurulunun çatışmalar karşısında sessiz kalmasının kederle takip edildiği kaydedilen açıklamada, “BM ve milletlerarası toplum, esaslı tahliller bularak tarihi bir sorumluluk üstlenmelidir.” tabiri kullanıldı.

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), İsrail ile Filistin ortasındaki tansiyona ait, “İsrail işgalinin devam etmesi ve memleketler arası yasal kararlara uyulmamasının bölgedeki istikrarsızlığın temel nedeni olduğu” değerlendirmesinde bulunarak, olaylardan İsrail’i sorumlu tuttu.

Türkiye, itidal davetinde bulunmuştu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün düzenlenen AK Parti 4. İnanılmaz Büyük Kongresi’ndeki konuşmasında, İsrail ve Filistin taraflarına itidalli davranma ve tansiyonu daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durma daveti yapmıştı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da İsrail ve Filistin’de yaşanan gelişmelere ait sabah saatlerinden itibaren Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan ile telefon görüşmesi yapmıştı.

Dışişleri Bakanlığından gelişmelere ait yapılan yazılı açıklamada, yaşanan şiddet ve tansiyonun derin bir telaşla karşılandığı bildirilirken “Bölgede sükunetin bir an evvel yine tesis edilmesine büyük ehemmiyet veriyor, sivil can kayıplarını şiddetle kınıyoruz.” sözü kullanılmıştı.

Açıklamada, şiddet aksiyonlarının ve buna bağlı tırmanmaların kimseye bir yarar sağlamayacağı vurgulanarak, taraflar itidalle hareket etmeye ve fevri adımlardan uzak durmaya çağrılmıştı.

Birçok ülke ve memleketler arası örgüt de bildiri yayımlamıştı

Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak atağa reaksiyon göstererek İsrail’e dayanak iletisi yayımlamıştı.

Kanada, Yunanistan, Bulgaristan, Belçika, İspanya, İtalya, İsviçre, İrlanda, Hollanda, Hırvatistan, Avusturya, Çekya, Slovenya, Finlandiya, Polonya, Romanya, Litvanya, Malta, Letonya, Estonya, Ukrayna, Gürcistan ve Kosova yetkilileri de Hamas’a reaksiyon göstererek, İsrail’e dayanak veren bildiriler yayımlamıştı.

Azerbaycan-İsrail Parlamentolararası İlgiler Çalışma Kümesi, İsrail’e yönelik hücumları kınayarak, “Bu güç vakitte İsrail’le dayanışma içindeyiz.” bildirisini paylaşmıştı.

Rusya Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında, Filistin ve İsrail tarafları ateşkese davet edilerek, gerekli itidallerin uygulanması, kalıcı ve kapsamlı barışın sağlanması için müzakere sürecinin başlatılması davetinde bulunulmuştu.

Mısır Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında Filistin ile İsrail ortasında devam eden akınların ve tansiyonun fecî tehlikelerinin olacağı konusunda ikaz yapılmıştı.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de sivil kayıpların olmaması için her türlü önlemin alınması ve şiddete son verilmesi davetinde bulunarak, tansiyonu azaltma daveti yapmıştı.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Sözcüsü Adrienne Watson da Hamas’ı kınayarak İsrail hükümetinin ve halkının yanında olduklarını bildirmişti.

Ne olmuştu?

Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları, dün sabah İsrail’e “Aksa Tufanı” isimli kapsamlı taarruz başlattığını açıklamıştı.

Gazze’den İsrail tarafına binlerce roket atılırken silahlı kümeler, bölgedeki yerleşim yerlerine girmişti. İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne hücum başlattığını duyurmuştu.

Filistin Sıhhat Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye ataklarında 256 kişinin hayatını kaybettiğini, 1788 kişinin yaralandığını açıklamıştı.

İsrail basınında Hamas’ın silahlı kanadının başlattığı taarruzlarda şu ana kadar 300 İsraillinin öldüğü, ülke genelindeki yaralı sayısının 1864’e yükseldiği duyurulmuştu.