TÜRKİYE’nin 5’inci, Marmara Bölgesi’nin en büyük gölü olan İznik Gölü, alg patlaması nedeniyle turkuaz renge büründü. Fotosentez ile beslenen siyanobakterinin göl tabanında kâfi oksijen olmaması nedeniyle yüzeye çıktığını belirten Bursa Uludağ Üniversitesi’nden (BUÜ) Prof. Dr. Taner Yonar, “İnsani kaynaklar burada ana etken. Ziraî kaynaklardan gelen bir kirlilik yükü kelam konusu” dedi.
Bursa’nın en büyük tatlı su kaynaklarından biri olup, etrafında çok sayıda tarım toprağı bulunan İznik Gölü’nde, ‘siyanobakteri artışı’ ismi verilen alg patlaması meydana geldi. Mavi-yeşil algler olarak bilinen siyanobakteri katmanı, göl yüzeyini kapladı. Sıcaklığa bağlı su düzeyinin azalması, tarım topraklarındaki denetimsiz gübre kullanımı ve atıklara bağlı fosfor ve azot oranının artması sonucu göl tabanındaki alg katmanı, su yüzeyine çıktı. Fotosentez ile beslenen siyanobakterinin göl tabanında kâfi oksijen olmaması nedeniyle yüzeye çıktığını belirten BUÜ Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Yonar, bu durumun göldeki öbür canlılar için de risk oluşturduğunu söyledi.
‘İNSANİ KAYNAKLAR BURADA ANA ETKEN’
Prof. Dr. Yonar, “Teknik terimi ile ötrofikasyon dediğimiz kavram. Ötrofikasyon doğal bir süreç. Bizim bahsettiğimiz alg patlaması kavramı; bilhassa insani kaynaklardan ötürü çok ölçüde besin unsuru dediğimiz karbon, azot ve fosforun fazla girişi sonucu, bu canlıların hayat şartlarının hoş olduğu anda, güneşin sıcaklığının âlâ olduğu anda, öteki canlılara nazaran domine olup, çok derecede büyümesinden kaynaklı bir sorun. Birinci evvel görsel bir biçimde bunu hissediyoruz. Bu denizlerde de oluyor; orada kırmızı alglerimiz var. Bilhassa İzmit Körfezi’nde sıklıkla karşılaşıyoruz. Ötrofikasyon kavramı, durağan suların genel derdidir. Bilhassa kirlilik girişi varsa; burada bu çok süratli bir halde cereyan ediyor ve bunun sebeplerini konuşmak gerekiyor. İnsani kaynaklar burada ana etken” dedi.
‘EĞER KORUMAZSAK, HER ŞEY ÇÖKER’
?Manyas, İznik ve Uluabat gölleri üzere sulak alanların korunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Yonar, “İznik bölgesi; değerli bir tarım bölgesi, ziraî kaynaklardan gelen bir kirlilik yükü kelam konusu. Mesela burada tarımda önemli bir gübre kullanımı kelam konusu olabiliyor. Burada iki değerli büyük ilçemiz var. Orhangazi ve İznik ilçesi. Bunların köyleri ve yerleşim bölgeleri var. Burada lokal yönetimler, gerekli önlemleri alsa da arıtma tesisleri sıfıra indirmiyor. Bedeli belirli bir deşarj limiti ile deşarj ediyorlar. Sıfır deşarj kavramını konuşmaksak, bu sıkıntıları yaşarız. Zira bu sulak alanlar dünyanın genel sorunu. Türkiye Cumhuriyeti’nin en üst makamından bir açıklama geldi. Cumhurbaşkanımız, Türkiye’nin su yoksulu olduğunu söyledi. Bu alanlar, bizim potansiyel su kaynaklarımız; Manyas Gölü, İznik Gölü, Uluabat Gölü. Bu alanları müdafaamız gerekiyor. Evsel sular için gri-siyah su ayrımı, bunların geri kullanımı, sanayi için sıfır atık su, tarım için sulamadan dönen suların geri kullanılması üzere kavramları konuşmamız gerekiyor. Bu kaynakları muhafazamız; olmazsa olmazımız. Şayet korunmazsak, her şey çöker. Bursa’da etraf mühendisleri odası bir rapor yayınladı. Yüzde 72’sini tarım kullanıyor. Özetle su yoksa açız” diye konuştu.
