Tanzanya’daki Demoryolu İnşaatında Çalışırken İşten Çıkarılan Personeller İstanbulda Harekette: “İnşaat Personeli Köle Değildir”
EDDA SÖNMEZ
Afrika ülkesi Tanzanya’da bin kilometrelik demiryolu projesinin üretimini üstlenen Yapı Merkezi isimli firmada çalışan personeller 7 aydır maaşlarını alamıyor. Personellerin Tanzanya’da başlattığı grev 12’nci günüde sürerken, işten çıkarıldıkları halde maaş ve tazminat alacaklarını alamayan çalışanlar ise Üsküdar’daki Yapı Merkezi Holding önünde direnişe geçti. Dün harekete başlayan personeller bugün de baretlerini yere vurup ses çıkararak “İnşaat emekçileri köle değildir” dediler.
Tanzanya’da bin kilometrelik demiryolu projesini yapan Yapı Merkezi firmasında çalışan yaklaşık 2 bini aşkın Türkiye vatandaşı demiryolu personeli, maaşlarını alamadıkları gerekçesiyle başlattıkları grevi 12 gündür sürüyor.
Öte yandan, bu süreçte işten çıkarılan ya da istifa eden personellerin geriye dönük alacak ve tazminatları da ödenmedi. Geçen hafta şirket idaresinin “2 aylık maaşınızı ay sonuna, kalanını da taksitle ödeyelim” teklifini kabul etmeyen emekçiler, Dev Yapı-İş Sendikası’nın öncülüğünde şirketin Üsküdar’daki binası önündeki hareketlerinin ikinci gününde basın açıklaması yaptı.
İşçiler, talepleri karşılanana kadar aksiyonlarını sürdüreceklerini bildirdiler. Çalışanlar, baretlerini yere vurup ses çıkararak “İnşaat personelleri köle değildir” dediler.
Eylemde konuşan Dev Yapı-İş Sendikası Genel Başkanı Özgür Karabulut da daha fazla para kazanmak için meskenlerinden kilometrelerce uzakta çalışmaya giden emekçilere aylardır verilen kelamların tutulmadığını söyledi. Tanzanya demiryolu inşaatında çalışan çalışanların tüm hakları ödeninceye kadar gayretlerini devam edeceğini belirten Karabulut, şunları söyledi:
“FİRMA, DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDA TÜRKİYE’DEN AKTARDIĞI UCUZ İŞGÜCÜ İLE ÇARKLARINI DÖNDÜRÜYOR: Türkiye’nin en büyük inşaat şirketlerinden Yapı Merkez firmasında 7 aydır maaşları ödenmeyen personeller greve başladı. Çanakkale Köprüsü, Avrasya Tüneli, TOGG üzere projelerin ortağı olan firma, dünyanın dört bir yanında Türkiye’den aktardığı ucuz işgücü ile çarkları döndürmeye devam ediyor. Slovenya, Casablanca, Dubai, Suudi Arabistan üzere ülkelerde de projeler yapan firma, Tanzanya’da çalışan yaklaşık 3 bin emekçinin 7 aydır maaşlarını ödemiyor. Tanzanya’da çalışmaya devam eden çalışanlar greve başlarken, süreç içerisinde istifa eden, istifaya zorlanan ve işten çıkarılan çalışanlar ise İstanbul’da emeklerinin karşılığını almak için holding binası önünde nöbete başladılar.
BEYAZ YAKALILARIN BİRİNCİ 6 AY, MAVİ YAKALILARIN İSE BİRİNCİ BİR TÜRKIYE’YE GELIŞLERİNE MÜSAADE VERİLMİYOR: Tanzanya’da, ailelerinden kilometrelerce uzakta, bin kilometrelik tren sınırının üretiminde çalışan personeller, sınırın makul bölgelerinde kurulmuş kamp alanlarında hayatlarını sürdürmeye çalışıyor. Kontrata nazaran, 8+2 saatlik mesai mühletinin sonunda, kamp alanlarına dönen çalışanlar yalnızca iki haftada bir müsaade kullanabiliyorlar. Beyaz yakalıların birinci 6 ay, mavi yakalıların ise birinci bir yıl hiçbir formda Türkiye’ye gelişlerine müsaade verilmiyor. Şayet gelmek isterlerse, saatliği 4-6 dolar ortasındaki fiyatlarından, 3 bin dolarlık kesinti yapılacağı için gelemiyorlar.”
İNŞAAT MÜHENDİSİ LİDER CİNDİOĞLU: ÇOK BÜYÜK BİR MAĞDURİYET YAŞAMAKTAYIZ
Eylemde konuşan inşaat mühendisi Önder Cindioğlu, Tanzanya’daki demiryolu projesinde üretim beton şefi olarak çalıştığını belirterek, şunları lisana getirdi:
“Pandemiden sonra almakta olduğumuz maaşlarımız sekteye uğradı. Daha sonra sekteye uğrayan maaşlarımız giderek artmaya başladı. Dört maaş, 5 maaş, 6 maaş derken şu anki durumda da 7 maaşa ulaştı. Arkadaşlarla Yapı Merkezi’nin önüne reaksiyon göstermeye, hareket yapmaya geldik. Sabah firma yetkileriyle sendika eşliğinde görüştük, kendilerine durumuzu anlattık. Kendilerinden yalnızca gün veremedikleri tarihlerle birlikte 2 maaş ve ardından takip ödemeler için kelam verdiler. ve bunlarla ilgili kesin ve garanti hiçbir şeyde bulunamadılar. Daha sonar biz kendilerine bütün alacaklarımızı almak için geldiğimizi söyledik. Büsbütün hepsini almak istiyoruz. Zati kredi kartlarımız, çekmiş olduğumuz kredilerimiz, bankalarımız hepsi blokeli. Kimimiz hastasına bakamıyor, kimimiz çocuklarına bakamıyor, kimimiz konut kirasını ödeyemiyor, hatta sarsıntıdan ötürü mağdur olmuş arkadaşlarımız var. Daima bir arada çok büyük bir mağduriyet yaşamaktayız. Şu anda Tanzanya’da greve devam eden arkadaşlarımız da var. Onlar orada bizler burada sesimizi duyurmak istedik. Gasp edilen hakkımızı aramak istedik. Bunun için buradayız.”
İŞÇİ MUSTAFA YILMAZ: HAKKIMIZI İSTİYORUZ, KİMSEDEN SADAKA TALEP ETMİYORUZ
Tanzanya’da 5,5 yıl Mustafa Yılmaz da şunları söyledi:
“2018’in şubat ayının 1’inde burada kontrat imzalayarak Tanzanya’ya gönderildik. 5,5 sene orada vazife yaptım. ve buraya geri döndüğümde mayısın 5’inde müsaadeye geldim. İzine geldiğimde seçimlerden sonra 15 Mayıs sabahı benim çıkışım verildi. Daha sonra Yapı Merkezi’ne geldim, burada eksper aracılığıyla kontrat imzaladım 15 Haziran ve 30 Haziran’da ödemelerim yapılacaktı. Fakat kelam verdikleri tarihlerde ödemelerim yapılmadı. Şu anda da 1,5-2 ay geçmesine karşın hiçbir ödeme yapılmadı. Yapı Merkezi’ni aradığımızda hiçbir muhatap bulamıyoruz ve bize yalnızca ‘İcraya verin, mahkemeye verin, onu deneyin, bunu deneyin’ diye söylüyorlar. Biz de bugün arkadaşlarla toplandık hakkımız olan parayı almaya geldik. Biz buraya sadaka almaya gelmedik. Bizim hakkımız olan para neyse biz onu talep ediyoruz. Sadaka hiç kimseden talep etmiyoruz. Ben 5,5 sene çalıştığım haklı paramı istiyorum.”
İŞÇİ MURAT ŞANLI: KELAM VERDİKLERİ TARİHTE ÖDEME YAPILMADI, KARŞIMIZDA MUHATAP BULAMADIK
Tanzanya’da demiryolu projesinde çalışan emekçi Murat Ulu de 19 Mayıs’ta ödeme yapılacağı söylendiği halde yapılmadığını ve karşılarında muhatap bulamadıklarını belirterek, şöyle konuştu:
“2020 yılının ocak ayında bin bir umutla Tanzanya’ya Türkiye’den götürüldük, Yapı Merkezi tarafından çalışmak için. Bir-iki ay tertipli maaş verildi, sonrasında pandemi mazeret edilerek maaşlarda gecikme olmaya başladı. Birinci başta yüzde 30 verildi, geri kalanı içeride tutuldu. Bunlar 2 maaş, 3 maaş, 4 maaş derken artmaya başladı ve şu anda 7 maaşa ulaştı. Sonra Türkiye’ye geldik. Türkiye’ye geldikten sonra bize vaat edilen tarih 19 Mayıs’tı. 19 Mayıs’ta maaşlarımızın ödeneceği söylendi ancak ödeme yapılmadı, karşımızda muhatap bulamadık. Hala bir karşılık verilmedi. Biz de Yapı Merkezi önünde aksiyona başladık. Hakkımızı alana kadar da bu aksiyona devam edeceğiz.”
